بازار 146 میلیون نفری روسیه ظرفیتی برای کالاهای ایران/ کدام موانع باید برداشته شود
تاریخ انتشار: ۲۵ دی ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۱۳۳۶۸۹
به گزارش خبرگزاری فارس، یکی از سیاستهای مهم جمهوری اسلامی ،توسعه روابط سیاسی و اقتصادی با کشورهای همسایه است، حال که سفر رئیس جمهور ایران به روسیه برای دیدار با همتای روسی خود جدی شده، باید دید چه ظرفیتهایی در حوزه اقتصادی بین دو کشور وجود دارد که دو مقام ارشد در این سفر میتوانند بررسی کنند.
این گزارش تلاش میکند ظرفیتهای تجاری دو کشور، موانع و راهکارهای تجاری بین ایران و روسیه را بررسی کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
با وجود ظرفیت 12 میلیارد دلاری برای تجارت بین ایران و روسیه، حجم تجارت خارجی بین روسیه و جمهوری اسلامی ایران کمتر از 2.5میلیارد دلار است، روسیه یکی از اقتصادهای نوظهور دهه گذشته بوده است، فدراسیون روسیه با جمعیت 146 میلیون نفری و واردات 231 میلیارد دلاری در سال 2020، به یکی از جذابترین بازارهای رو به رشد مصرفی در دنیا مبدل شده است.
در سال 2020، مبادلات تجاری ایران با روسیه کمتر از نیم درصد از کل حجم تجارت خارجی روسیه بوده است. هر چند طی سالهای اخیر و با پیوستن ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا، روابط تجاری – اقتصادی دو کشور بهبود یافته، اما با پتانسیل صادراتی ایران به روسیه بسیار فاصله دارد.
بر اساس آمار تا پایان سال ۹۹، ایران در حدود ۵۰۴ میلیون دلار کالا به روسیه صادرات داشته که این امر نشان میدهد، سهم ایران از بازار جذاب این کشور تنها ۲۵ صدم درصد است.
*چشم انداز ایران برای افزایش مبادلات با روسیه
دولت سیزدهم به دنبال این است که سهم صادرات ایران به روسیه از رقم ۵ میلیارد دلار پیشی بگیرد و سهم از بازار روسیه ۲.۵ درصد شود بدین منظور ایران موافقتنامه اوراسیا را منعقد کرده که تجار به آن بسیار نظر مثبتی دارند، در این موافقتنامه که به سمت تجارت آزاد در حال حرکت است، کشورهای ارمنستان، بلاروس، روسیه، قرقیزستان، قزاقستان و ایران حضور دارند، در موافقتنامه تجارت ترجیحی که در حال اجراست، صادرات ایران به اتحادیه اوراسیا در اقلام تحت پوشش توافقنامه ۸۲ درصد افزایش یافته است.
*شرایط و تسهیلات برقراری ارتباط
شرایط مبادلات تجاری آسان و کم هزینه به لحاظ موقعیت استراتژیک دو کشور فراهم است، وجود بنادر مختلف، مسیرهای دریایی و زمینی نزدیک از مزایایی است که هرگونه حمل کالا را سهل تر می سازد.
کارشناس حوزه تجارت خارجی وجود استفاده از ظرفیتهای بندری بنادر انزلی، آستارا، نوشهر، امیرآباد، فریدون کنار و بنادر آستراخان و همچنین توسعه حمل و نقل بین المللی دریایی بین دو کشور و استفاده از ظرفیت مرزها و گمرکات زمینی کشور با کشورهای CIS دارای اتصال زمینی و ریلی با کشور روسیه را از جمله مواردی عنوان کرد که میتواند در افزایش سطح تجارت خارجی دو کشور ایفای نقش کند.
حسین علیزاده گفت: و جود منابع گسترده اقتصادی در شهرهای مختلف روسیه به ویژه مسکو، یکاترینبورگ، سن پترزبورگ، و لادی قفقاز این امکان را برای تجار و فعالان اقتصادی ایران فراهم مینماید تا ضمن دسترسی به یک بازار دائم و به دور از دغدغههای سیاسی و تحریمی بتواند سطح تجارت دو کشور را نیز افزایش دهند.
*موانع تجاری ایران و روسیه
در عین حالی که ظرفیت های زیادی برای مبادلات تجاری بین دو کشور وجود دارد اما موانعی هم هست که بدون رفع آنها کاری دشوار خواهد بود، حفظ کیفیت تولید، رعایت استانداردهای کشور مقصد، حمایت بانک مرکزی برای اجرای پیمانهای ارزی از جمله این موانع است که باید برطرف شود.
یک کارشناس حوزه تجارت خارجی، توجه تولیدکنندگان و صادرکنندگان به استانداردهای کشور مقصد ، حفظ مستمر کیفیت کالا از جمله عوامل رقابت پذیری کالای ایرانی دربازار روسیه دانست و افزود: گرچه همه کالاهای صادارتی برای صادرات به کشور روسیه مشمول مقررات استاندارد ملی اجباری کشور نمیشود، لیکن در حوزه صادرات رعایت آنالیز و استاندارد کشور مقصد یا مشتری از اهمیت ویژه ای برخوردار است، لذا ضرورت دارد فعالان اقتصادی بر رعایت استاندارد های مبداء و مقصد و خواسته مشتری تمرکز و توجه ویژه داشته باشند.
رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه هم گفت: مبادلات با ارزهای دو کشور انجام می شود، اما این کار هزینه روی دست صادر کنندگان میگذارد و بانک مرکزی باید حمایت داشته باشد، مبادله با روبل روسیه تا حدودی برای صادر کننده هزینه میتراشد.
از سوی دیگر همسو با فعالیت های تجار و فعالان اقتصادی معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه باید در راستای کمک به افزایش مبادلات اقتصادی دو کشور با استفاده از ظرفیت متخصصان سازمانهای موثر در تجارت خارجی از قبیل گمرک جمهوری اسلامی ایران ، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ، سازمان توسعه تجارت ایران و سایر سازمان ها به منظور ارتقاء سطح تجاری و توسعه دیپلماسی اقتصادی کشور و با هدف تسریع در رفع مشکلات اقتصادی کشور و مردم اقدام لازم انجام دهد.
نبود هلدینگهای بزرگ صادرات به بازار روسیه یکی از دلایل عدم موفقیت در برقراری روابط تجاری ایران با این کشور است.
کارشناس اندیشکده سیاستگذاری اقتصادی تهران در این زمینه میگوید: باید دانست ضعیف بودن بخش خصوصی در کشورمان، یکی از موانع مهم و ضعف در مناسبات تجاری ایران با روسیه است. متاسفانه تجار ایران در بازار بزرگ روسیه به شکل فردی وارد مبادلات تجاری میشوند و بعضا چون با بازار روسیه آشنا نیستند دچار مشکلات متعددی میشوند. بیشتر تجار ایران در روسیه در سطوح کوچک فعالیت دارند و این امر برای کار با بازار بزرگ روسیه تناسب ندارد.
وی با بیان اینکه تولید سنتی مشکل دیگر صادرات ما به بازار روسیه است، افزود: تولیدکنندگان ایرانی به روشهای سنتی محصولات خود را به بازار ارسال میکنند که مسلماً برای بازارهایی مانند روسیه مناسب نیست، باید دانست حوزههای مختلفی مانند شبکههای حملو نقل کانتینری، تکنولوژیهای مدرن در حوزه بستهبندی و داشتن پایانههای صادراتی از مواردی هستند که تاکنون در کشور ما توسعه کافی نیافته است و نمیتوانند برای صادرات محصولات با کیفیت و همچنین حفظ کیفیت اولیه تا رسیدن به بازار مصرف، نقش اساسی ایفا کنند، به عبارت دیگر اگرچه برخی محصولات کشاورزی ایرانی به بازار روسیه میرسند، ولی متأسفانه نتوانستهاند شبکهای منسجم و منظم برای مسیر صادراتی ایجاد کنند.
*راهکار
میتوان با حضور تجار، تولیدکنندگان و مسئولان کشورمان، راههای اجرایی شدن طرح تشکیل هلدینگهای تخصصی تجاری بین ایران و روسیه بررسی شود، زیرا با تشکیل هلدینگهای تجاری صادرات و واردات کالا بین دو کشور و یا ایجاد یک کنسرسیوم تخصصی در ایران، میتوان از مزایایی همچون کاهش هزینههای تامین کالا، حمل و نقل، گمرک و امور اداری، کاستن از رقابت داخلی بین تجار ایرانی، تجمیع توانمندیها و همافزایی و برنامهریزی منسجم تجاری در زمینه صادرات و واردات، در کنار ایجاد شبکه گسترده توزیع، بهرهمند شد.
بسته بندی یکی از مهم ترین عواملی تاثیر گذار در میزان صادرات میوه به روسیه و قیمت میوه صادراتی است، در صورتی که میوه ها از بسته بندی استاندارد برخوردار نباشند، نه تنها ممکن است در طول حمل و نقل بخشی از آنها آسیب ببینند، بلکه خریدار مبلغ کمتری به شما پرداخت خواهد کرد.
جلوگیری از برگشت مواد غذایی و محصولات کشاورزی صادراتی ضروری است، همان گونه که ایران استانداردهای خاص خود را دارد کشور مقصد هم استانداردهای خاص خودش را دارد و باید این پروتکل ها رعایت شود، علاوه بر آن در فواصل نزدیک این ها روزآمد شوند.
در دو ماه گذشته فلفلهای صادراتی ایران از روسیه به دلیل استانداردهای سختگیرانه این کشور برگشت خورد آنها استانداردهایی دارند که معتقدند ایران باید آنها رعایت کند, درباره دلیل برگشت دادن فلفلها گفتند که 4 نوع سمی استفاده شده که در کشور ما ثبت نشده است.
وزارت امور خارجه و بانک مرکزی و دیگر بخش های مرتبط اقتصادی باید پشتیبان تجارت با روسیه باشند.
*محصولاتی که بین ایران و روسیه مبادله میشود
میوه یکی از مهم ترین اقلام صادراتی به روسیه است، سالانه مقادیر قابل توجهی از انواع میوه مانند کیوی ، سیب ، گیلاس، پرتقال ، انار، خرما و غیره به روسیه صادر میشود.
«۵ قلم عمده صادراتی به روسیه، پلی استرن، پسته، آلبالو، فلفل فرنگی و هلو است که این اقلام ۳۸ درصد کل صادرات به روسیه است؛ همچنین اقلام عمده وارداتی از روسیه شامل گندم، ذرت دامی، جو، چوب و روغن دانه آفتابگردان است که این اقلام ۷۲ درصد از کل واردات از روسیه را به خود اختصاص داده است.»
بنابراین علاوه بر ظرفیت های اقتصادی روسیه، این کشور جایگاه بسیار خوبی در نظام سیاسی دنیا دارد که در سفر آقای رئیسی میتوان به آن پرداخت.
انتهای پیام/ب
منبع: فارس
کلیدواژه: سفر رئیسی به روسیه افزایش صادرات به روسیه مبادلات تجاری ایران و روسیه حسین علیزاده کارشناس اقتصادی بین ایران و روسیه مبادلات تجاری جمهوری اسلامی بین دو کشور بازار روسیه تجارت خارجی تجاری ایران بانک مرکزی کشور مقصد حمل و نقل
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۱۳۳۶۸۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
هدفگذاری رشد ۲۰ میلیارددلاری تجارت
دیروز رئیسجمهور در مراسم افتتاحیه اجلاس بینالمللی ایران و آفریقا گفت: هدفگذاری یک میلیارددلاری برای همکاریهای اقتصادی ایران و آفریقا در یک سال آینده به هیچوجه متناسب با ظرفیتهای موجود نیست وحتما باید به سمت هدف ۱۰برابری حجم همکاریهای اقتصادی و تجاری فیمابین حرکت کنیم. ازسوی دیگر کارشناسان معتقدند در جریان نمایشگاه اکسپو که ۸۰کشور حضور دارند، امکان تسهیل تجارت تا ۱۰میلیارد دلار درطول سالهای آینده وجود دارد. ازآنجا که این دو نمایشگاه در نمایشگاه بینالمللی تهران ودرکنار هم برگزار میشود، این امکان وجود دارد که در آیندهای نزدیک رشد تجارت ۲۰میلیارد دلاری را شاهد باشیم. براساس برآوردهای سال گذشته در ایران اکسپو یک میلیارد دلار تفاهمنامه و قرارداد به امضا رسید اما اگر موانع صادراتی برداشته شود، حجم تجارت ایران افزایش چشمگیری خواهد داشت. درواقع کارشناسان معتقدند ایران علاوه بر اینکه باید موانع صادراتی خودرارفع کندباید مذاکره باکشورهای مختلف را دربرنامه کاری خود قراردهد که رویدادهایی مانند ایران اکسپو و اجلاس ایران و آفریقا میتواند به این هدف کمک کند.دانشبنیانها، پیشتاز صادرات
دانشبنیانها حضور گستردهای درنمایشگاه ایران اکسپو واجلاس بینالمللی ایران وآفریقا دارند.درواقع مسئولان کشور حساب ویژهای روی دانشبنیانها باز کردهاند. آمارها نشان میدهد سال گذشته حدود دو میلیارد دلار صادرات از سوی دانشبنیانها اتفاق افتاده که با تسهیل و بهبود فضای کسب و کار امکان افزایش تا دو برابر صادرات وجود دارد. سید علی امامی، مدیرکل دفتر آماد و پشتیبانی تجاری سازمان توسعه تجارت ایران با بیان اینکه دومین دوره ایران اکسپو ۲۰۲۴در دولت سیزدهم، امروز، ۸ اردیبهشت برگزار خواهد شد، گفت: ایران اکسپو نقطه عطف تجارت خارجی محسوب میشود چرا که در این رویداد پتانسیلهای صادراتی ایران مشخص و بسترهای اصلی تجارت خارجی ایران برای سایر کشورها به نمایش گذاشته میشود. وی تصریح کرد: تعدادی از مهمانان دعوت شده در اکسپو با هدف بازدید از زیرساختهای تجاری ایران در این رویداد شرکت میکنند؛ گروههای تجاری علاوه بر آسیبشناسی زیرساختهای تجاری کشور، پتانسیلها و توانمندیهای ما را شناسایی میکنند. این مقام مسئول با تاکید بر اینکه بسیاری از کشورها با ظرفیتهای تجاری ایران آشنا نیستند، افزود: نمایشگاه ایران اکسپو میتواند تواناییهای تولیدی و صادراتی کشور را در یک رویداد پنج روزه به تجار خارجی ارائه بدهد و مبنایی برای افزایش صادرات و تعاملات تجارت خارجی شود.
اعزام ۱۱ رایزن بازرگانی به آفریقا
مهدی ضیغمی، رئیس سازمان توسعه تجارت ایران در دومین اجلاس بینالمللی ایران و آفریقا با بیان اینکه سیاست توجه به آفریقا، در کانون توجه سیاستهای خارجی کشور بهویژه در حوزه تجاری قرار دارد، اظهار کرد: موفقیتهای اولین اجلاس ایران و کشورهای غرب آفریقا در سال گذشته منجر به توافقهای خوب در تجارت بینالمللی و برگزاری بزرگترین رویداد همکاریهای اقتصادی ایران و قاره آفریقا شده است. به گفته معاون وزیر صمت، در این اجلاس، ایران میزبان بیش از ۳۰ کشور آفریقایی است و وزارت صمت بهعنوان سیاستگذار و سازمان توسعه تجارت ایران بهعنوان متولی برگزاری این اجلاس در تعامل نزدیک با وزارت خارجه کشور، سفرای کشورهای آفریقایی در ایران و نمایندگان ایران در قاره آفریقا، برنامهریزی گستردهای را برای برگزاری هدفمند این اجلاس انجام داده است. این رویداد همزمان با ششمین نمایشگاه توانمندیهای جمهوری اسلامی ایران در حال اجرا ست. وی با تاکید بر لزوم افزایش سطح روابط اقتصادی ایران با قاره آفریقا، گفت: اقتصاد ایران و بسیاری از کشورهای آفریقایی مکمل یکدیگر هستند و بهراحتی میتوان از مسیر تجارت آزاد دوطرفه نسبت به جهش در مناسبات تجاری اقدام کرد. در همین راستا سازمان توسعه تجارت در نظر دارد با همراهی و همفکری معاونت دیپلماسی وزارت امور خارجه تعداد رایزنان بازرگانی را در سال جاری در قاره آفریقا از سه نفر به ۱۴نفر افزایش دهد. وی ادامه داد: ما به شرق و شمال آفریقا خط منظم کشتیرانی راهاندازی کردیم و با دستور رئیسجمهوری در سفر به الجزایر موضوع کشتیرانی به غرب آفریقا نیز در دستور کار قرار گرفته است. موضوع بعدی زیرساختها در تبادلات مالی و بانکی است که ابتکارات خوبی را در این اجلاس با همتایان آفریقایی خود به اشتراک خواهیم گذاشت و امیدواریم این سه موضوع اصلی در اجلاس بعدی حل و فصل شود.آمارها نشان میدهد صادرات کالاهای ایرانی به ۳۹کشور آفریقایی وواردات از۲۲کشور این قاره درسال۱۴۰۲انجام شده است. در سال گذشته صادرات به شرق، غرب، شمال و جنوب این قاره به صورت خاصی توسعه پیدا کرده است. درسال۱۴۰۲ پراکنش صادراتی کشور به این قاره از نکات قابل توجه بود و صادرات در شرق، غرب، شمال و جنوب این قاره به صورت خاصی توسعه پیدا کرد و ۳۹ کشور از این قاره، مقصد صادرات کالاهای ایرانی بهصورت مستقیم بودند.باوجود کاهش صادرات کشور به بخش سفید این قاره در شمال در سالهای گذشته، شاهد افزایش صادرات به کشورهای الجزایر، مصر، لیبی، تونس، جیبوتی و مراکش در سال ۱۴۰۲ با وجود بحران حملونقل در دریای سرخ بودیم.
میزبانی ایران اکسپو از ۸۰ کشور
رویداد ایران اکسپو میزبان بیش از ۲۰۰۰شرکت از۸۰کشور است که امروز افتتاح خواهد شد و پنج روز ادامه دارد اما روز شنبه به علت حضور مقامات داخلی و خارجی بازدید عمومی ندارد و تجار وعموم مردم میتوانندازروز یکشنبه برای بازدید از نمایشگاه مراجعه کنند. آنطور که مقامات وزارت صمت گفتهاند،این نمایشگاه فضای مناسبی برای افزایش مقاصد صادراتی،گروههای کالایی و تنوعبخشی به بازارهای صادراتی است و بازدید از کارخانجات بزرگ، شهرکهای صنعتی ودانشبنیانها هم درجریان برگزاری نمایشگاه در دستورکار قرار دارد.
جزئیات تجارت با آفریقا
درسال۱۴۰۲،غنا با خرید ۱۷۳.۵میلیون دلار، آفریقای جنوبی با۱۴۵میلیون دلار،تانزانیا با ۹۲.۸میلیون دلار، کنیا با ۴۸.۷میلیون دلار، نیجریه با ۴۸میلیون دلار، موزامبیک با ۴۷.۱میلیون دلار و سومالی با ۳۳.۳میلیون دلار، هفت مقصد نخست صادرات کالاهای ایرانی به صورت مستقیم به این قاره بودند. ۵۱درصد صادرات ایران به این قاره مشتقات نفتی، شامل کود اوره، قیر، گاز مایع و انواع روغنهای صنعتی بود و بعد از آن ۳۷درصد صادرات کشورمان را محصولات فولادی و آهنی به خود اختصاص داده است. مواد غذایی، مصالح ساختمانی، انواع فرش و کفپوش، شویندهها و لوازم بهداشتی، لوازم خانگی، دارو و تجهیزات پزشکی، لوازم صنعتی، قطعات خودرو، لاستیک، مواد معدنی، لوازم الکتریکی، لوستر، مبلمان و اسباببازی از دیگر کالاهای صادراتی ایران به قاره آفریقا در سال ۱۴۰۲ بودند. در سال گذشته ۲۲ کشور از این قاره فروشنده مستقیم کالا به ایران بودند که آفریقای جنوبی بافروش ۱۹میلیون دلار،زامبیا با ۱۲.۵میلیون دلار،غنا ۱۲میلیون دلار،سیشل با ۱۱.۷میلیون دلار، کنیا ۹.۵میلیون دلار، تانزانیا با ۶.۱میلیون دلار و اوگاندا با ۴.۱میلیون دلار، هفت کشور نخست فروش کالا در بین کشورهای قاره آفریقا به ایران بودند. ۶۶ درصد واردات ایران از این قاره مواد غذایی و کشاورزی مانند چای، ذرت، قهوه، توتون، حبوبات، لاشه گوسفند و محصولات شیلاتی بودند و ۲۱ درصد نیز مواد معدنی مانند سنگ منگنز، سنگ و خاک روی، کنسانتره گروم و ۱۳درصد دیگر نیز عمدتا روغن صنعتی و گریس، انواع تسمه، ماشینآلات، مواد شیمیایی و صنعتی و لوازم یدکی بودند.
ظرفیتهای ایران و آفریقا
قاره آفریقا با دارا بودن ۱.۳میلیارد نفر جمعیت و ۵۴ کشور، یک فرصت بزرگ در حوزه روابط تجاری و اقتصادی است. ایران میتواند بهواسطه نیاز این قاره به سوخت و انرژی، فناوری و مکانیزاسیون در تولید محصولات کشاورزی، سرمایهگذاری و طراحی و ساخت امور زیربنایی ازجمله معدن، سد،راهسازی وپروژههای عمرانی، اورهال کردن پالایشگاهها، استخراج گاز، بازار مصرف مناسب مواد غذایی و محصولات صنعتی، تجاری ومصرفی و نیازما به کشت فراسرزمینی همراه با توانمندی کشورمان در صادرات خدمات فنی ومهندسی دراین قاره، ضمن حفظ شئونات انسانی و حفظ منافع توأمان کشورمان و کشورهای آفریقایی حضور پیدا کند. عدم شناخت ظرفیتها در بین تجار ایرانی وآفریقایی، نبود یا کمبود حمل و نقل ارزان، مستمر و فراگیر و موانع جابهجایی مستقیم ارز و پول، از موانع توسعه تجارت یا تجارت مستقیم بین ایران و قاره آفریقاست که رفع این موانع با اراده دولتها و پیگیری بخش خصوصی تا حدودی به تجارت ایران با این قاره شتاب خواهد داد.